 |
| Edward Munch Niepokój |
Kiedy zauważasz, że lęk przeszkadza ci w normalnym funkcjonowaniu i stajesz się coraz bardziej bezsilny wobec tego, co dzieje się z tobą pod jego wpływem, to może oznaczać , że lęk wymknął się spod kontroli. Tego typu sytuacja sprawia, że będziesz musiał skonfrontować się z własnym lękiem i być może potrzebujesz specjalistycznego wsparcia (na przykład psychologicznego).
Przy tej okazji warto jednak pamiętać,
że lęk jest nieodłącznym elementem we współczesnym świecie oraz zdawać sobie
sprawę, że w codziennym życiu istnieje wiele sytuacji, w których reagowanie niewielkim
lękiem jest rozsądne i właściwe.
Doktor Edmund J. Burne, specjalista zaburzeń lękowych z Kalifornii jest przekonany, że gdybyśmy nie odczuwali żadnego lęku w reakcji na codzienne wyzwania niosące ze sobą potencjalną stratę czy porażkę – „coś byłoby nie tak” (Burne, 2011).
Doktor Edmund J. Burne, specjalista zaburzeń lękowych z Kalifornii jest przekonany, że gdybyśmy nie odczuwali żadnego lęku w reakcji na codzienne wyzwania niosące ze sobą potencjalną stratę czy porażkę – „coś byłoby nie tak” (Burne, 2011).
Ten sam autor tłumaczy różnicę
pomiędzy normalnym lękiem, a zaburzeniem lękowym. Wyjaśnia, że w zaburzeniach
lękowych lęk jest bardziej intensywny (na przykład w napadzie paniki) oraz trwa
dłużej (lęk, który może się utrzymywać miesiącami, zamiast ustąpić po
przeminięciu stresującej sytuacji) oraz może prowadzić do fobii, które
przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu. Bourne (2011) omawia cztery rodzaje
zaburzeń lękowych: zaburzenia lękowe z napadami paniki; agorafobię, fobię
społeczną i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. Lęk jest wspólnym elementem
obecnym w każdym z nich.
Jednak osoby zmagające się z
lękiem (bez względu na jego zakres) nie są bezradne wobec swojego problemu. Kiedy
tylko zdecydują się na zmianę dotychczasowego trybu życia, a polegającą na włączeniu
do codziennego funkcjonowania ćwiczeń fizycznych, umiejętności oddychania, relaksacji
i dobrych nawyków żywieniowych oraz zwrócą uwagę na mowę wewnętrzną, błędne
przekonania, emocje, asertywność i poczucie własnej wartości, mogą sprawić, że ich życie stanie się bardziej zrównoważone i mniej lękliwe.
Chcąc zrozumieć czym jest lęk
warto umieć odróżniać go od strachu.
Strach (zazwyczaj) skierowany
jest na jakąś konkretną sytuację lub przedmiot. Ponadto, zdarzenie którego się
boimy mieści się najczęściej w granicach możliwości (na przykład możemy bać się
oblania egzaminu czy odrzucenia przez osobę, na której nam zależy).
Natomiast doświadczając lęku
często nie potrafimy określić, co jest jego przedmiotem.
Według Bourne`a (2011) „Lęk jest skierowany bardziej do wewnątrz
niż na zewnątrz. Wydaje się, że jest to reakcja na niejasne, odległe a nawet
nierozpoznane zagrożenie. Możesz się
lękać „utraty kontroli” nad sobą lub jakąś sytuacją albo też możesz odczuwać
lęk przed tym, że stanie się ‘coś złego”. Lęk oddziałuje na cała naszą istotę. Jest
to reakcja fizjologiczna, behawioralna i psychologiczna”.
Na poziomie fizjologicznym lęk
może obejmować reakcje somatyczne (między innymi napięcie mięśni, gwałtowne
bicie serca, problemy żołądkowe, bóle głowy czy czerwienienie się).
Na poziomie behawioralnym może odebrać
ci zdolność do działania, wyrażania własnego stanowiska lub umiejętność
radzenia sobie z niektórymi sytuacjami codziennymi.
Tymczasem z psychologicznego punktu widzenia lęk to subiektywny stan obawy i niepokoju.
W największym jego natężeniu możesz czuć się sobie obcy, bać się śmierci lub popadnięcia w obłęd.
Tymczasem z psychologicznego punktu widzenia lęk to subiektywny stan obawy i niepokoju.
W największym jego natężeniu możesz czuć się sobie obcy, bać się śmierci lub popadnięcia w obłęd.
Ponieważ lęk może
oddziaływać zarówno na poziom
fizjologicznego, behawioralnego jak
i psychologicznego funkcjonowania, to kompletny program jego leczenia musi obejmować wszystkie trzy poziomy i zmierzać do: (1) redukcji fizjologicznej reaktywności; (2) eliminacji zachowań unikających; (3) zmiany subiektywnych interpretacji (czyli „mowy wewnętrznej”), które utrwalają stan lęku i zamartwiania się.
i psychologicznego funkcjonowania, to kompletny program jego leczenia musi obejmować wszystkie trzy poziomy i zmierzać do: (1) redukcji fizjologicznej reaktywności; (2) eliminacji zachowań unikających; (3) zmiany subiektywnych interpretacji (czyli „mowy wewnętrznej”), które utrwalają stan lęku i zamartwiania się.
Oprac. na podst. Edmund J. Bourne (2011). Lęk i fobia. Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego.
