Czego doświadczamy w hipnozie

Zjawiska transowe

W stanie hipnozy można przeżyć wiele różnych doświadczeń niebędących elementami naszej codziennej rzeczywistości.

Przykładami niezwykłych możliwości hipnozy (Zeig i Munion, 2005) są m.in. takie zjawiska jak: amnezja, anestezja, lewitacja, pozytywne halucynacje, negatywne halucynacje i regresja w czasie.

Podobnie, jak wcześniej omówione aspekty dotyczące hipnozy, również i te nie zawsze posiadają jednoznaczną interpretację i niejednokrotnie są powodem różnych kontrowersji, zarówno wśród teoretyków i praktyków, jak i w gronie osób korzystających z hipnoterapii.

Amnezja hipnotyczna

Amnezja hipnotyczna (niepamięć wybiórcza lub całkowita, występująca spontanicznie lub pod wpływem sugestii) to nie tylko bardzo interesujące narzędzie psychoterapeutyczne, ale także niezwykle przydatne; pozwala, m.in pacjentowi/klientowi na zachowanie „twarzy”
oraz na kontrolę pamięci traumatycznego doświadczenia. Trudno byłoby znaleźć inne, mające takie możliwości.

Anestezja

Anestezja czyli znieczulenie, polega na zniesieniu odczuć fizycznych i jest doskonałym sposobem na ulżenie bólowi (np. w chorobach onkologicznych). Skutecznie pomaga także w wielu zabiegach stomatologicznych i podczas porodu. W trakcie psychoterapii hipnoterapeuta ma możliwość nauczenia swojego pacjenta jak posługiwać się tym narzędziem, kiedy przyjdzie taka potrzeba. Terapeuta może także, poprzez odpowiednie sugestie przez telefon, sprawić aby pacjent/klient nie odczuwał dolegliwości fizycznych (bólowych), co stanowi niewątpliwie cenną i skuteczną pomoc dla wszystkich potrzebujących.

Lewitacja

Jak sprawdzić czy dana osoba jest już wystarczająco zahipnotyzowana , aby móc kontynuować kolejne kroki procedury hipnotycznej? Jednym z najbardziej sugestywnych sposobów jest lewitacja tj. unoszenie rąk (świadome lub automatyczne) pod wpływem bezpośredniej/pośredniej sugestii. Ten ruch jest dla terapeuty sygnałem, że pacjent już reaguje na sugestie, a parafrazując słowa Rossiego, (Zeig i Munion, 2005) w tych przypadkach osoba śniąca wie, że śni i budzi się, aby to zobaczyć.

Z unoszeniem ręki/rąk, blisko spokrewnione i do niego podobne, jest zjawisko automatycznego pisania (skuteczne, m.in. w leczeniu natręctw), które polega na wręczeniu zahipnotyzowanemu pacjentowi kartki i długopisu w celu wydobycia z jego nieświadomości informacji niedostępnych świadomości. Przytoczone zjawisko jest stosunkowo prostą metodą do zastosowania w trakcie hipnoterapii i trudno byłoby znaleźć inne, o podobnych możliwościach. W tym kontekście automatyczne pisanie jest nieocenione.

Pozytywne halucynacje

Kolejnym zjawiskiem transowym są halucynacje: pozytywne halucynacje (dostrzeganie czegoś, czego nie ma – np. słyszenie, odczuwanie zapachów itp.) i negatywne halucynacje czyli niezauważanie czegoś co jest (może ono mieć terapeutyczne znaczenie polegające np. na wymazywaniu dostrzegania nieistotnych doznań, ale będących źródłem istotnych problemów). Przy zastosowaniu systematycznego treningu hipnoterapeutycznego można zmienić nie tylko postrzeganie ale również sprawić, aby zmieniły się myśli pacjenta. Zarówno negatywne, jak i pozytywne halucynacje nie muszą dotyczyć jednocześnie wszystkich zmysłów pacjenta. Terapeuta może posługiwać się nimi w sposób wybiórczy (np. mogą dotyczyć tylko wzroku i słuchu). Opisana możliwość znacznie poszerza wachlarz narzędzi psychologicznych każdego terapeuty i oferuje skuteczną pomoc cierpiącym (Erickson, posługując się tą metodą pomógł kiedyś nawet pacjentowi z zespołem Tourette`a) (Zeig i Munion, 2005).

Regresja w czasie

Regresja w czasie czyli cofanie się do wcześniejszych lat życia pomaga w wywołaniu transu, ponieważ uruchamia procesy sprzyjające hipnozie. Terapeuta kierując uwagę pacjenta do wewnątrz, odwraca jego uwagę od rzeczywistej sytuacji i powoduje przyjęcie innych ram czasowych. Dzięki temu procesowi zauważa, że kiedyś sposób funkcjonowania pacjenta był inny niż obecnie. A skoro tak było kiedyś, to i „teraz” może również ulec zmianie. Jak nie trudno zauważyć - regresja w czasie - posiada także ogromne możliwości terapeutyczne. Zalety tej techniki dobrze widać na przykładzie aktywowania procesu uczenia się, poprzez przywołanie wspomnień z czasów szkolnych. W takiej sytuacji może wytworzyć się pozytywna zależność między transem a uczeniem się (Zeig i Munion, 2005), co jest niewątpliwie bardzo korzystne dla pacjenta mającego określone trudności poznawcze.

Małgorzata Podniesińska