Potrzeba afiliacji (kontaktu)

Każdy z nas dąży do maksymalnego osiągnięcia 
zadowolenia i satysfakcji związanej z realizacją potrzeb –
fizjologicznych, psychologicznych i społecznych

Potrzeba przynależności i afiliacji 

Motywacyjna funkcja potrzeb stała się inspiracją do badań dla Abrahama Masłowa, amerykańskiego psychologa, twórcy hierarchicznej teorii potrzeb. Tak zwana "piramida potrzeb" Masłowa ilustruje ludzkie potrzeby zgodnie z pierwszeństwem ich zaspokajania. Teoria mówi, że zachowania człowieka w dążeniu do równowagi czyli homeostazy, określają dwa rodzaje potrzeb – potrzeby związane z niedoborem czyli potrzeby niższego rzędu i potrzeby związane z rozwojem czyli potrzeby wzrostu lub inaczej - potrzeby wyższego rzędu. Przytoczone potrzeby dotyczą tych samych idei u wszystkich ludzi ale sposoby ich zaspokajania mogą być różne i związane są z osobowością oraz występowaniem różnic indywidualnych. Przykładem potrzeb społecznych jest m.in. potrzeba przynależności i afiliacji (obie są potrzebami niższego rzędu).

Potrzeba Przynależności

Potrzeba przynależności pojawia się po zaspokojeniu wcześniejszych hierarchicznych potrzeb fizjologicznych i potrzeby bezpieczeństwa. Następnie, jednostka może odczuwać

chęć uzewnętrznienia kolejnych – potrzeby szacunku i samorealizacji czyli potrzeby wzrostu, umożliwiającej rozwój. Analizy wielu badań naukowych potwierdzają, że wszyscy ludzie odczuwają potrzebę przynależności czyli ludzką potrzebę tworzenia i utrzymywania relacji interpersonalnych (Kenrick, Neuberg i Caldini, 2006). Długotrwały i stabilny związek oparty m.in. na miłości - klasycznym przykładzie przynależności – zapewnia tzw. „stabilną bazę”, daje poczucie pewności, pozwala głębiej i szerzej poznawać otaczający świat, unikać sytuacji stresowych (a gdy się pojawią łagodniej je znosić) oraz działać bardziej skutecznie i z większą motywacją. Ponadto, osoby pozostające w bliskich związkach z innymi są bardziej optymistycznie nastawione do życia, czują się szczęśliwsi, potrafią okazywać radość i czerpać przyjemność z sukcesów i osiągnięć  innych (np. relacje rodzice – dzieci).

Potrzeba przynależności, podobnie jak afiliacji jest również realizowana na wzorcu jaki ukształtował się w nas w okresie najwcześniejszych związków z matką – zarówno tych dobrych/prawidłowych jak i tych złych/destrukcyjnych.

Potrzeba afiliacji

Potrzeba afiliacji (kontaktu) jest jedną z najważniejszych potrzeb psychologicznych człowieka. Jej siła rozwija się na podstawie wczesnych doświadczeń emocjonalnych w kontakcie z matką oraz zależy od indywidualnych doświadczeń w późniejszym rozwoju jednostki. Afiliacja dotyczy osób bliskich i dobrze nam znanych – przyjaciół, krewnych, partnerów, kochanków ale także osób obcych (np. przypadkowo poznanych w kolejce) lub znanych jedynie pobieżnie (dziewczyna/chłopak z sąsiedztwa). W sprzyjających warunkach, człowiek rozwija się jako harmonijna całość, w niekorzystnych sytuacjach społecznych zostaje zaburzona równowaga (homeostaza) samorealizacji i rozwoju. Podstawowym motywem afiliacji jest potrzeba przebywania blisko innych ludzi oraz wchodzenie z nimi w przyjazne relacje i przyjemne związki uczuciowe. Pragnienie głębokiej więzi z innymi jest dla ludzi fundamentalną potrzebą, ale nie każdemu udaje się ją skutecznie zdobyć i trwale utrzymać.

Małgorzata Podniesińska